2025 年 CSMO 的几何题的解答(一)

1. 题目

如图,圆 ω1\omega_1ω2\omega_2 相交,XYXY 为一条公切线。lXYl\parallel XY,且和 ω1\omega_1ω2\omega_2 顺次交于 AADDCCBB 四点。点 TTω1\omega_1ω2\omega_2 远离 XYXY 的交点。(ATD)\odot (ATD)(BTC)\odot (BTC) 再次交于点 PP,若 ATB=90°\angle ATB=90\degree。求证:点 XXPDPD 的距离等于点 YYPCPC 的距离。

题目

2. 分析

在这个图中,有四个圆相交于点 TT,因此一个自然的想法就是对 TT 做反演变换(反演半径为 11)。记点 P\mathcal{P} 的对应点为 P\mathcal{P}',则:

  • 平行直线 llXYXY 变为相切于点 TT 的两圆 (TADCB)\odot (TA'D'C'B')(TXY)\odot (TX'Y')
  • ω1\omega_1 变为直线 ACA'C'
  • ω2\omega_2 变为直线 BDB'D'
  • (ATD)\odot (ATD) 变为直线 ADA'D'
  • (BTC)\odot (BTC) 变为直线 BCB'C'
  • PP' 为直线 ADA'D'BCB'C' 的交点;
  • ATB=90\angle A'TB'=90^\circ

反演

(TXY)\odot (TX'Y') 分别与 TATA'TBTB' 的第二个交点为 EEFF,则一个显然的结论就是 EFABEF\parallel A'B',这个可以由两圆相切的条件直接得到。

另一个值得注意的条件是 ATB=90\angle A'TB'=90^\circ。由此可知,ABA'B'EFE'F' 分别是 (TADCB)\odot (TA'D'C'B')(TXY)\odot (TX'Y') 的直径,这可以带来大量的直角。设

Q=ACBDR=EXFYS=EYFX \begin{aligned} Q&=\overline{A'C'}\cap\overline{B'D'} \\ R&=\overline{EX'}\cap\overline{FY'} \\ S&=\overline{EY'}\cap\overline{FX'} \\ \end{aligned}

显然点 QQABP\triangle A'B'P' 的垂心,点 SSEFR\triangle EFR 的垂心。

从图中还可以看到,PPQQRRSS 这四个点实际上是共线的,这个结论可以用帕斯卡定理直接证明。

帕斯卡

最后比较麻烦的是如何处理要证明的结论。我们先把结论用边角表示出来:

dis(X,PD)=PXsinDPXdis(Y,PC)=PYsinCPY \begin{aligned} \mathrm{dis}(X,PD) &= PX\cdot \left|\sin \measuredangle DPX\right| \\ \mathrm{dis}(Y,PC) &= PY\cdot \left|\sin \measuredangle CPY\right| \end{aligned}

然后把它们转换成反演之后的形式即可。

3. 解答

3.1. 证明上面两个小结论

EFABEF\parallel A'B'

TEF=MTB=TAB \angle TEF = \angle MTB' = \angle TA'B'

PPQQRRSS 四点共线。

EXXFYYEX'X'FY'Y' 应用帕斯卡定理,可知点 RRQQSS 共线。

由垂心的结论可知,PQPQRSRS 都和 ABAB 垂直,因此 PPQQRRSS 四点共线。

3.2. 对结论进行反演

边:

PX=1TPTXPXPY=1TPTYPY \begin{aligned} PX & = \frac{1}{TP'\cdot TX'} \cdot P'X' \\ PY & = \frac{1}{TP'\cdot TY'} \cdot P'Y' \end{aligned}

角:

DPX=TPXTPD=TXP+TDP \begin{aligned} \measuredangle DPX & = \measuredangle TPX - \measuredangle TPD \\ & = - \measuredangle TX'P' + \measuredangle TD'P' \end{aligned}

其中 TDP=TDA=TBA=TFE=TXE\measuredangle TD'P'= \measuredangle TD'A' = \measuredangle TB'A' = \measuredangle TFE = \measuredangle TX'E,因此

DPX=TXP+TXE=PXE=PXR \begin{aligned} \measuredangle DPX &= - \measuredangle TX'P' + \measuredangle TX'E' \\ &= \measuredangle P'X'E' \\ &= \measuredangle P'X'R \end{aligned}

同理可得,CPY=PYR\measuredangle CPY = \measuredangle P'Y'R

结论

因此

dis(C,PD)dis(Y,PC)=1TPTXPXsinPXR1TPTYPYsinPYR=TYTXPKPL \begin{aligned} \frac{\mathrm{dis}(C,PD)}{\mathrm{dis}(Y,PC)} & = \frac{\frac{1}{TP'\cdot TX'} \cdot P'X' \cdot \left|\sin \measuredangle P'X'R\right|}{\frac{1}{TP'\cdot TY'} \cdot P'Y' \cdot \left|\sin \measuredangle P'Y'R\right|} \\[2ex] & = \frac{TY'}{TX'} \cdot \frac{P'K}{P'L} \end{aligned}

其中

PKPL=SXSY \frac{P'K}{P'L} = \frac{SX'}{SY'}

因此只需证:

TXTY=SXSY \frac{TX'}{TY'} = \frac{SX'}{SY'}

此时我们可以把图简化一下:

简化图

TXTY=sinTYXsinTXY=sinAEXsinBFY \frac{TX'}{TY'} = \frac{\sin \angle TY'X'}{\sin \angle TX'Y'} = \frac{\sin \angle A'EX'}{\sin \angle B'FY'}

注意到 XX'YY' 是切点,

SXSY=sinEYXsinFXY=sinAXEsinBYF \frac{SX'}{SY'} = \frac{\sin \angle EY'X'}{\sin \angle FX'Y'} = \frac{\sin \angle A'X'E}{\sin \angle B'Y'F}

因此

TXTY=SXSY    sinAEXsinBFY=sinAXEsinBYF    sinAEXsinAXE=sinBFYsinBYF    AXAE=BYBF    AXBY=AEBF \begin{aligned} & \frac{TX'}{TY'} = \frac{SX'}{SY'} \\[2ex] \iff & \frac{\sin \angle A'EX'}{\sin \angle B'FY'} = \frac{\sin \angle A'X'E}{\sin \angle B'Y'F} \\[2ex] \iff & \frac{\sin \angle A'EX'}{\sin \angle A'X'E} = \frac{\sin \angle B'FY'}{\sin \angle B'Y'F} \\[2ex] \iff & \frac{A'X'}{A'E} = \frac{B'Y'}{B'F} \\[2ex] \iff & \frac{A'X'}{B'Y'} = \frac{A'E}{B'F} \end{aligned}

EFABEF\parallel A'B' 可知

AEBF=ATBT \frac{A'E}{B'F} = \frac{A'T}{B'T}

因此

(AXBY)2=AEATBFBT=(AEBF)2 \left(\frac{A'X'}{B'Y'}\right)^2 = \frac{A'E'\cdot A'T}{B'F'\cdot B'T} = \left(\frac{A'E}{B'F}\right)^2

命题得证。